Tekentaal

Tekentaal is een grote passie van me. In de eerste plaats omdat ik van kleins af aan veel in beeldtaal droomde en 'kleuren zag' wat ik een plek kon geven door er een tekening van te maken.

En ik heb vanaf mijn kindertijd tot anno nu getekend om gevoelsverbinding te maken, expressie en een plek te geven aan de ervaringen op mijn levenspad.

Het beeld is geen doel op zich, want energie is voortdurend in verandering. De tekening is dus een momentopname. Wel is een beeld rijker dan woorden en zit als zodanig boordevol relevante informatie. En het is een fijn middel voor kinderen en bijvoorbeeld LVG die óf de woordenschat nog niet hebben, óf zich niet verbaal dúrven uiten om allerlei redenen.

Inmiddels ben ik Creatief Therapeut Beeldend sinds 2001 (HBO) en werk ik met tekentaal en alle leeftijden aan persoonlijke ontwikkeling; in priveleven ~ werk ~ relaties ~ etc. = voor inzicht in jezelf, de ander en de omgeving & wat het onbewuste je aanreikt als complementerend of compenserend, om dat te integreren voor gevoel van welbevinden.

Ik werk op een drietal levels:

1. Coaching van zelfexpressie + creativiteit ontwikkelen.

2. Tekentaal lezen en benutten om ontwikkelingsfasen (krassen krabbelen spiralen hekjes cirkel sluiten ....) en innerlijk leven helder te krijgen. Ook als er iets 'minder lekker loopt' in het leven van een kind. En om met de tekening sneller inzicht te krijgen in wat het nodig heeft. Opmerkingen, verhaal en 'foutjes' tijdens het tekenen en over de tekening geven interessante info. En bij jongeren en volwassenen om onbewuste informatie naast het bewuste verhaal te leggen om voorbij overtuigingen en conclusies tot authentieke autonome nieuwe inzichten te komen. Dat kan zijn m.b.t. persoonlijke effectiviteit, samenwerking, teamspirit, communicatie, eigen stijl van leiding geven, e.d.

3. Tekentherapie: een plek geven, verwerken, helen van (intense) gebeurtenissen. Hulpbronnen mobiliseren of genereren. Innerlijk in (gevoels) verbinding met aandacht, acceptatie en actie durven zijn. Ik werk vanuit psychosynthese, waarbij het lichaam een NB plek heeft.

Cursussen interactief!

1 Cursus "Lezen van beeldtaal van (kinder)tekeningen".

8 lessen van 1 1/2 uur. (Workshop/ studiedag of spreekuur aanvragen kan ook: dan kun je me voor een bepaalde tijd vragen te komen om tekeningen te bespreken).

2 Cursus "Autobiografisch tekenen en schrijven".

8 lessen van 1 1/2 uur.

3 Cursus "Chacra mandala tekenen: vorm, beweging en kleurtechnieken".

8 lessen van 2 1/2 uur.

4  Cursus "Keltisch knoop- & vlechtwerk".

8 lessen van 1 1/2 uur.

5 Cursus "Aboriginal tekenen".

Dagdeel 2 1/2 uur.

Meld je aan via: (zelf even met tekentjes schrijven): zwanen apenstaartje live punt nl

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ervaringen met het aanbieden van tekenen (vervolg):

Ik heb zo'n 16 jaar les gegeven op het PMV en op de Hobbitstee in Wapserveen in procesgericht (i.p.v. resultaat / prestatie gericht) intuitief schilderen en genezend tekenen. En ik heb jaren als coach gewerkt in een hotelketen + met managers van andere bedrijven: zelfreflectie, persoonlijke effectiviteit, communicatie en samenwerking. Naast team- en groepsworkshops werkte ik individueel en met werknemers die als collega's iets op te helderen hadden in hun manier van samenwerken. Tekenend met managers heb ik gemerkt dat een belangrijke vaak terug kerende vraag draaide om het verschil (hiaat) tussen wat op hun opleiding was geleerd over leiderschap met wat de praktijk op hun bord deponeerde en wat dat van hen aan kennis en ervaring vroeg.

Verder heb ik gewerkt met de beeldtaal van tekeningen als spiegel: met ouders en kinderen van 4 en 6 jaar op een haptonomisch / fysiotherapeutisch centrum. Doel was om hun relatie en de oorzaak van problemen / thema's zichtbaar te maken. En als zodanig het effect van de interactie tussen ouder en kind te verhelderen.

In aansluiting op mijn opleiding tot tekentherapeut heb ik cursussen gegeven aan allerlei doelgroepen (leerkrachten, PM, ouders, psychologen, artsen) in het lezen van beeldtaal van kindertekeningen + lezen van beeldtaal in je eigen tekeningen. Ik houd van interactief bezig zijn, dus naast het werken met powerpoint / cursusboek nodig ik altijd de deelnemers uit concreet materiaal (tekeningen) zelf in te brengen.

Ik heb cursussen gemaakt + gegeven, zoals: autobiografies werken, (chacra) mandala tekenen, kelties vlechten, kids met PIT = Plezier In Tekenen.

Met bedrijven - zowel werkgevers als managers en werknemers - heb ik gewerkt met allerlei werkvloer-vragen. Zoals: "Ik krijg verbaal een ja op mijn vraag en vervolgens doen ze het niet of anders"; "wat is mijn manier van leiding geven en waar ga ik de mist in?"; "hoe kan ik mijn prive leven verwerken om beter te funktioneren in mijn werk-rol + taken?" Om hen met beeldtaal via zelfreflectie en zelfbekrachtiging (zie onder bij toepassingen tekentaal) tot nieuwe inzichten en vervolgactie (stap) te brengen.

Tekenen met ouderen en (licht) dementerenden is een mooie vorm van prikkels geven voor herinneringen naar boven halen, gymnastiek (van lichaamswerk naar doorbewegen op papier) tot uitnodigen tot zelfexpressie. En het kan herinneringen boven halen. Bijvoorbeeld door iemand die op een boerderij is opgegroeid een sjabloon van een kat te laten voelen (glad geschuurd hout). Of het kan bijdragen aan het maken van een levensverhalen boekje dat ik met hen maak volgens de methode van autobiografisch werken: Mijn leven in kaart. Ervaringen die ik heb met het resultaat is dat familie eye-openers krijgt: nooit geweten dat hij/zij dat heeft meegemaakt / zo heeft ervaren / .... een mooie ingang voor begeleiders om in gesprek te blijven, wanneer de oudere zich steeds minder herinnert. Ook kan het voor nabestaanden een waardevol document worden, aangevuld met foto's van dagbesteding e.d..

Ik ben bereikbaar via: zwanen@live.nl.

DE TEKENTAAL VAN KINDERTEKENINGEN

Lezing: "Inzicht in hoe 't kind zich ontwikkelt + wat het bezig houdt, zichtbaar in diens tekeningen."

Kinderen ordenen hun wereld en tonen ontwikkelingsfasen en interesses in hun tekenen. Tekenen is fijn als je de woordenschat nog niet hebt om je verbaal uit te drukken wat betreft wat er in je leven speelt of wat er in je binnenwereld leeft, wat je waarneemt van de omgeving. Het kind leert dus expressie geven aan gevoelens. Kinderen blijken vaak intuitief weten uit te drukken, waarvan volwassenen vaak dachten dat ze daar niks van mee kregen. Natuurlijk wordt het kind tekenend bewuster van de taal van tekens. En al doende ontwikkelt het tekenende kind zijn motoriek en waarnemingsvermogen.

De lezing is een 1e proeven aan de materie. Wanneer je merkt dat het je inspireert kun je je interesse volgen en aan de cursus mee doen:

Cursus: "Wat vertelt een kind middels een tekening?"

Leren lezen van universele ontwikkelingsfasen en unieke persoonlijke beeldtaal van het kind in kindertekeningen. Je leert tevens met het kind in gesprek te gaan n.a.v. de tekening.

NB Aansluitend op de cursus is in overleg een persoonlijke verdiepingsdag mogelijk, waarbij je middels de Heartmath-methode werkt met het leren kennen en helen van de behoeften van je eigen innerlijk kind. Dat kun je voor jezelf benutten. Deze methode kan ook groepsgewijs aangeleerd worden.

Waar: Overal waar schone tafels met stoelen aanwezig zijn.

Voor wie: Iedereen die met kinderen en hun tekeningen te maken heeft. Dat boeit je. Je hebt zin de ongeconditioneerde "bigger and braver story" van het leven te herinneren. Of je hebt interesse in de verrassende intuïtieve lichaamswijsheid van het kind die het met tekentaal tot expressie brengt.  

Tijdsduur: Interactieve lezing: 2 ½ uur. De cursus: 9x 2 ½ uur. Heartmath-methode: 1 dagdeel.

Waar denk jij in 1e instantie aan bij kinderen die tekenen?

Het kind dat voorovergebogen met rode wangen en de tong een beetje uit de mond ingespannen of juist stilletjes in een hoekje zit te kleuren. Of neuriënd, gezellig kletsend tekent en kleurt ….. Of denk je: Grappig gekrabbel, beetje zonde van het papier nog zoveel wit en slordig: vaak buiten de lijntjes, wel schattig en verder nutteloos.                                                      

Na de lezing of cursus weet je: de tekening zit boordevol directe expressie van levens-energie die door het kind heen stroomt en van hoe het kind in het leven staat. En meer!

Interactief: Breng je eigen tekeningen van kinderen mee, aan de achterzijde voorzien van een datum dat die tekening gemaakt is + de leeftijd en geslacht van het kind. Hier ga je mee aan de slag tijdens de cursus of interactieve lezing. Wees zuinig op de gemaakte tekeningen: doe ze in een stevige map.

Hier onder staan de 3 onderdelen waar de cursus uit bestaat uitgebreider beschreven:

Onderdeel 1 van het werken met kindertekeningen: “Van krabbelen tot koppoters en huisje boompje beestje, een bloem onder de regenboog..........”

Je leert ontwikkelingsfasen herkennen die het kind in de spontane tekening laat zien. Door inzicht in wat wereldwijd universeel 'normaal' is, ga je ook herkennen wat afwijkt. Het gaat hier om het herkennen van beeldaspecten van tekeningen die bij de leeftijdsfasen van 2 tot 13 jaar horen.

Onderdeel 2 van het werken met kindertekeningen: “Rechts in de bovenhoek van het papier een blauwe zon met zonnebril op.”

Je leert de tekentaal van het kind herkennen. Beeldaspecten zoals lijn - vorm – kleur – symbolen - metaforen en de plaatsing van onderwerpen in de tekening. Deels is het een kwestie van feiten en soms is het handig je intuïtie te benutten. Ideetje: Maak eens een kopie van een kindertekening en volg zelf met een potlood de lijnen en manier van kleuren van dit kind. Ervaar zo hoe je direct verbinding maakt met de dynamiek van wat het kind in de tekening tot expressie heeft gebracht!

Onderdeel 3 van het werken met kindertekeningen: “Dromen en / of helderzien valideren.”

NB onderdeel van zelfexpressie is het tekenen van een droom. Soms droomt het kind angstig (monsters) - raar (allemaal kleuren of door de lucht vliegen) - voorspellend (visioen: ik zag dat de auto ging botsen) etc. Dromen zijn naast verwerking boodschappen van de ziel. Je leert met dl 1 + dl 2 de tekening op beeldaspecten te lezen. Nu leer je in dl3 de Lightning Dreamwork methode om het kind te supporten bij het beluisteren van de informatie in de droom. Het is een snelle methode, maar geeft je ook gezellige gespreksstof aan de keukentafel als jullie in het weekend wat langer ontbijten. En je leert de Re-entry methode. Deze is bedoeld om de tekening als ansichtkaart en momentopname uit het totale droomverhaal weer te betreden. Daar moet je dus even de tijd en rust voor nemen.

Toepassing van kennis van informatie in tekeningen en daar op inspelen zijn legio.

Je leert bijvoorbeeld vervolgopdrachtjes bedenken + opdrachtjes te geven om sociale vaardigheden te oefenen, zoals: grenzen (onderscheiden van ik + de ander), ik-kracht ontwikkelen, kleur bekennen, assertief zijn, woede luchten op een veilige constructieve manier, angst een plekje geven en er mee in dialoog kunnen, etc.. Ook leer je de juiste vragen te stellen aan het wat oudere kind dat in staat is gevoelens en wat het denkt te verwoorden. Met de tekening als ingang voor het gesprek. Je kunt door materiaal keus de motoriek oefenen. En door onderwerpen aan te bieden kun je bijdragen aan de ontwikkeling van identiteit en creatief denken.

* Je wilt een kracht – zwakte analyse maken.

* Je zoekt inzicht wat betreft hoe het kind de relatie met vader en moeder ervaart.

* Je wilt de eigen plek van het kind in diens leefomgeving nader beschouwen. Te zien zijn gevoelens en interacties in verleden, heden en toekomst.

* Je weet dat Inzicht verhelderend kan werken om support te geven wat betreft wat de interesses en uitdagingen van het kind zijn = waar het innerlijk mee bezig is.

* Je vraagt je af hoe gaat het met het kind: fysiek, emotioneel, psychies, spiritueel?

* Validerend van het intuïtieve weten van het kind - zoals de informatie die het heeft van de situatie, relaties, oms zelfs van de toekomst. Mijn ervaring is dat een kind van 4 jaar via de tekentaal kan aangeven wat het ziet van jouw pijn en wat je nodig hebt. It cares.

Kinderen vinden het van nature fijn om te tekenen.

De levensenergie stroomt vrij door het kind op papier. Zie het als uitlaatklep en spiegel: met het hele lichaam intens creatief of ontspannen kletsend …... Kijk maar eens naar een kind als het aan het tekenen is! Parkeer even de kriticus in jezelf of het oordelen zoals ‘netjes binnen de lijntjes’ en ‘het stelt niks voor’. Een kindertekening is een pure goudmijn. Kinderen drukken zich in beeld vaak makkelijker uit dan met woorden. Zodoende werkt tekenen zelf bekrachtigend, geeft het kind gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen: ik besta!

Ervaringen uit mijn werk met inzetten van tekentaal bij kinderen en volwassenen.

* ik heb met leerkrachten gewerkt voor inzicht in redenen van gedrag van leerlingen en handvaten te geven voor tekenopdrachten binnen speciaal onderwijs.

* met kinderen + volwassenen heb ik tekenen ingezet als middel om kracht / zwakte te analyseren, sociale vaardigheden te oefenen en helend of ordenend te werken. De healing betreft dan de communicatie met je eigen lichaam, plek geven aan emoties + gedachten of oorzaken van problemen in motivatie of communicatie ophelderen en helen.

* met coaching van werknemers en managers op eigen verzoek of doorverwezen door directie gewerkt aan persoonlijke effectiviteit en individuele hulpvragen: ze helder gemaakt en aan een oplossing gewerkt, oorzaken van wrijving in samenwerking tussen collega’s zichtbaar gemaakt en aangepakt zodat ze weer door 1 deur konden of elkaar gingen verstaan, impasses doorbroken, een team met de neuzen dezelfde kant op geholpen door ieder te horen en de vele info te ordenen en plek te geven in een heelbeeld, persoonlijke funktie gerelateerde kwaliteiten en gedrag zichtbaar en zo herkenbaar voor iedereen gemaakt in een ‘dierentuin’tekening.

* met kinderen van 4 en 6 jaar die via een hulpvraag van school omtrent gedrag bij de huisarts, fysiotherapeut of psycholoog kwamen heb ik met hen + hun ouders getekend. Voor inzicht in wederkerigheid van de relatie tussen ouders en kind.

* dat werkte zo goed dat ik de vraag kreeg aan de hulpverleners een cursus te geven. Er nemen psychologen, artsen, fysiotherapeuten, sociotherapeuten en leerkrachten deel.

* met Kika heb ik met kinderen en hun familie getekend en vervolgens geknutseld met schoenendozen - met deksel - rond het thema 'veilige plek'.

* met een klas op een ZMLK school heb ik getekend en de tekeningen middels een expositie geveild voor een goed doel in het kader van 'waardevol zijn in het iets be-tekenen voor een ander'.

* met de kinderboekenweken, zoals het thema 'diep in het bos' heb ik getekend met diverse klassen van 3 scholen rond een door mij zelf geschreven intro-verhaal, dat zij naar eigen inzicht en fantasie af schreven en zelf illustreerden. De verhalen heb ik gebundeld en die zijn o.a. naar een zieke leerkracht en een zieke klasgenoot gegaan, die thuis ziek in bed lagen en niet naar buiten de natuur in konden. Het gaf iedereen een goed gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen, om iets te be-tekenen voor de ander.

* ik heb workshops gegeven aan een groep die om de zoveel tijd bj elkaar komt om zich te verdiepen in innerlijk leven en zelfexpressie en bijvoorbeeld op festival Lorelei in Zeeland.

* met ouderen heb ik getekend rond wat ze wezenlijk belangrijk vinden in 't leven, wanneer ze terug kijkend de balans opmaken, de moeite waard om door te geven aan volgende generaties.en ik heb met hen gewerkt aan een levensverhalenboekje (Mijn leven in kaart-methode).

* met mensen met een verstandelijke beperking heb ik workshops begeleid tijdens creatieve vakanties en een boek geschreven – niet uitgebracht - over hun tekentaal 'in woord en beeld'.

Mijn opleiding is psychosynthese, tekentherapie en vormingstheater. Ik maak naast tekenen waar wenselijk gebruik van healingtechnieken (aarden e.d.), counselen. lichaamswerk, inductietechnieken, voice dialogue, lightning dreamwork, inner bonding en andere technieken voor het beluisteren van 'lichaam emoties denken spirit'.

Beeldtaal is eerlijk.

Bereikbaar via: zwanen@live.nl.

Literatuur tip: Gregg Furth 'Kindertekeningen' Harville Hendrix 'Keeping the love' Margret Paul 'Inner Bonding' Robert Moss 'Dreamgates, lightning dreamwork and re-entry'.  

Nog meer ervaringen met kinderen:

Zo heb ik m.n. voor st.de Regenboogboom tijdens ziekenhuisbezoeken regelmatig te maken gehad met kinderen die in metaforen spreken.Wanneer je in jezelf de ruimte hebt om deze verhalen te valideren, dan ben je naast geweldig fijn voor het kind ook zelf een innerlijke wereld rijker.

Ik heb gezien hoe PM werkt in het ziekenhuis met tekentaal. Op de deur hangt een tekening van het kind op die kamer. om artsen en verplegend personeel te laten weten hoe het met het kind gaat. Bijvoorbeeld: een tekening van een rond vliegende draak betekent: "Ik ben boos, pas op" of een uitbarstende vulkaan is bedoeld om duidelijk te maken: "Ik zit er even helemaal doorheen". Maar ook: "Gezellig, kom binnen, het gaat goed met mij en ik heb zin in aandacht en spelen".

Tijdens mijn bezoeken voor de RBB op het Radboud komt er af en toe een tekenaar langs die met het kind een unieke persoonlijke muis 'ontwerpt'.                                                  Die komt dan naar de zonsopgang kijkend boven het bed, of een voetbal trappend, of een frietje etend ....

Meer over ontwikkelingsfasen:

Een kind begint direct na de geboorte de hechting met de moeder, die door de baarmoeder te verlaten+ navelstreng doorsnijden verandert, te herstellen. hechting is dus de 1e ontwikkelingsfase. De volgende fasen hebben te maken met exploreren, identiteit en competenties. Elke fase kent eigen uitdagingen en daarmee verband houdende 'wonden' en mentaal-emotionele strategieen van gedrag ter zelfbescherming. Deze neemt je mee in je latere leven. Vandaar dat Inner Bonding is ontwikkeld als methode om je innerlijk gewonde kind te helen.

In tekentaal is ontwikkeling te zien en te oefenen met tekenopdrachtjes en spelletjes, bijvoorbeeld :

- hersenen: omrollen/kruipen/oprichten = slurf motoriek.

- hersenbalk: spiegelbeeld= symmetrie motoriek. Dit heeft te maken met uitreiken / grijpen / wegduwen / links en rechts. NB Kruizende bewegingen gaan nog niet.

- boven + onder: zichtbaar in al dan geen moeite met schrijven van p en b / q en d enzovoorts.

- lateralisatie: eigen lichaams-as kruizen = stabiliseren: plek in nemen in de ruimte + manipuleren: timing en dosering. Verbinden van logica/kaderen + gevoel/aftasten.

- dominantie: dicht bij en ver af / voor en achter / met zintuigen 'weten' hoe te bewegen om een woord te herkennen en reproduceren. Perspectief.

In tekentaal zijn de ontwikkelingsfasen te herkennen in oerbewegingen en vormen, Bijvoorbeeld:

- geometrische basisvormen: cirkel etc..

- spiraal schaal boog e.d.

Ontwikkeling van het sluiten van grenzen, ik en jij gevoel, wilskracht etc. is zichtbaar in lijmvoering, vorm en onderwerp keuze, kleurkues en gebruik e.d.